Chùa Một Cột có tên ban đầu là Liên Hoa Đài (蓮花臺) tức là Đài Hoa Sen với lối kiến trúc độc đáo là một điện thờ đặt trên một cột trụ duy nhất. Liên Hoa Đài là công trình nổi tiếng nhất nằm trong quần thể kiến trúc của Chùa Diên Hựu (延祐寺), có nghĩa là một ngôi chùa “Phúc lành dài lâu”.
Công trình Chùa Diên Hựu nguyên bản được xây vào thời vua Lý Thái Tông mùa đông năm 1049 và hoàn thiện vào năm 1105 thời vua Lý Nhân Tông nay đã không còn.
Công trình Liên Hoa Đài hiện tại nằm ở Hà Nội là một phiên bản được chỉnh sửa nhiều lần qua các thời kỳ, bị Pháp phá huỷ khi rút khỏi Hà Nội ngày 11/9/1954 và được dựng lại năm 1955 bởi kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng theo kiến trúc để lại từ thời Nguyễn. Đây là ngôi chùa có kiến trúc độc đáo ở Việt Nam.
Lịch sử hình thành Chùa Một Cột:
Dưới thời Lý:
Chùa Diên Hựu được vua Lý Thái Tông cho khởi công xây dựng vào mùa đông tháng mười (âm lịch) năm Kỷ Sửu 1049, niên hiệu Sùng Hưng Đại Bảo thứ nhất.
Truyền thuyết kể lại rằng, chùa được xây dựng theo giấc mơ của vua Lý Thái Tông (1028-1054) và theo gợi ý thiết kế của nhà sư Thiền Tuệ.
- Vào năm 1049, vua đã mơ thấy được Phật bà Quan Âm ngồi trên tòa sen dắt vua lên tòa.
- Khi tỉnh dậy, nhà vua kể chuyện đó lại với bày tôi và được nhà sư Thiền Tuệ khuyên dựng chùa, dựng cột đá như trong chiêm bao, làm tòa sen của Phật bà Quan Âm đặt trên cột như đã thấy trong mộng và cho các nhà sư đi vòng quanh tụng kinh cầu kéo dài sự phù hộ, vì thế chùa mang tên Diên Hựu.
Thời Trần – Lê – Nguyễn:
Đến thời nhà Trần, chùa đã không phải là ngôi chùa nhà Lý nữa vì sách cũ đã ghi: Năm 1249, “…mùa xuân, tháng giêng, sửa lại chùa Diên Hựu, xuống chiếu vẫn làm ở nền cũ…”.
– Theo cuốn Hà Nội – di tích lịch sử và danh thắng, nhóm các nhà sử học Đinh Xuân Lâm, Doãn Đoan Trinh, Dương Trung Quốc, Nguyễn Quang Ân, Nguyễn Thanh Mai, Đàm Tái Hưng tiến hành nghiên cứu văn bia dựng tại chùa năm Cảnh Trị thứ 3 (1665) đời vua Lê Huyền Tông do Tỳ khưu Lê Tất Đạt khắc ghi, thì thấy rằng:
- Tại vị trí chùa Một Cột ngày nay, vào thời nhà Đường (năm Hàm Thống thứ nhất) một cột đá trên có ngôi lầu ngọc (với tượng Phật Quan Âm ở trong) đã được dựng giữa một hồ nước vuông.
- Vua Lý Thái Tông thường đến cầu nguyện, khi được hoàng tử nối dõi liền tu sửa lại thành chùa, xây thêm một ngôi chùa bên cạnh chùa Một Cột (cách 10 m về phía Tây Nam) và đặt tên cả quần thể chùa này là Diên Hựu tự (với nghĩa là “phúc lành dài lâu”).
Đến thời Lê Trung Hưng, chùa Diên Hựu và Liên Hoa Đài đã xuống cấp trầm trọng.
Cuối cùng là Thời Nguyễn, chùa Một Cột được trùng tu vào khoảng những năm 1840-1850 và vào năm 1922.
Sau năm 1954:
Năm 1954, quân đội Viễn chinh Pháp trước khi rút khỏi Hà Nội đã cho đặt mìn để phá chùa Một Cột. Báo Tia Sáng ngày 10 tháng 9 năm 1954 đưa tin “…, chùa Một Cột di tích liệt hạng của Hà Thành đã sụp đổ sau một tiếng nổ long trời lở đất…”
Bản dựng lại năm 1955:
Thực dân Pháp trước khi rút khỏi Hà Nội đã cho nổ mìn phá chùa. Tuy nhiên, chùa đã được trùng tu bởi kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng theo kiến trúc để lại thời Nguyễn.
- Chùa Một Cột hiện nay bao gồm đài Liên Hoa hình vuông, chiều dài mỗi cạnh 3 m, mái cong, dựng trên cột cao 4 m (không kể phần chìm dưới đất), đường kính 1,2 m có cột đá là 2 khúc chồng lên nhau thành một khối.
- Tầng trên của cột là hệ thống những đòn gỗ làm giá đỡ cho ngôi đài ở trên.
- Đài Liên Hoa có mái ngói, bốn góc uốn cong, trên có Lưỡng long chầu nguyệt.
Trong quan niệm người Việt, rồng luôn là con vật linh thiêng, biểu tượng cho quyền uy, sức mạnh. Và hình ảnh “Lưỡng long chầu nguyệt” trên các mái đình đền, chùa chiền không chỉ biểu tượng cho sức mạnh thần thánh mà còn ẩn trong đó những giá trị nhân văn, phản chiếu trí tuệ, ước vọng của con người và nền văn minh cổ xưa.
Biểu tượng chùa Một Cột – Kiến trúc ấn tượng nhất Châu Á:
Ngoài ra biểu tượng chùa Một Cột còn được thấy ở mặt sau đồng tiền kim loại 5000 đồng của Việt Nam. Tại thành phố Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh cũng có một phiên bản chùa Một Cột. Ngoài ra, tại thủ đô Moskva của Nga cũng có một phiên bản chùa Một Cột được xây lắp tại Tổ hợp Trung tâm Văn hóa – Thương mại và Khách sạn “Hà Nội – Matxcova”. Chùa còn là biểu tượng cao quý thoát tục của con người Việt Nam.
Thiền sư Huyền Quang (1254-1334) có một bài thơ về chùa Một Cột như sau:
延祐寺
上方秋夜一鐘闌 (蘭)
月色如波楓樹丹
鴟吻倒眠方鏡冷
塔光雙峙玉尖寒
萬緣不擾城遮俗
半點無憂眼放寬
參透是非平等相
魔宮佛國好生觀
Diên Hựu tự
Thượng phương thu dạ nhất chung lan
Nguyệt sắc như ba phong thụ đan
Si vẫn đảo miên phương kính lãnh
Tháp quang song trĩ ngọc tiêm hàn
Vạn duyên bất nhiễu thành giá tục
Bán điểm vô ưu nhãn phóng khoan
Tham thấu thị phi bình đẳng tướng
Ma cung Phật quốc hảo sinh quan
Tổng quan về chùa Một Cột:
Chùa Một Cột ở đâu?
– Tọa lạc phía sau Phố Ông Ích Khiêm, chùa Một Cột nằm gọn trong công viên thuộc phường Đội Cấn giữa lòng Thủ đô Hà Nội. Nơi đây chính là một trong những di tích lịch sử văn hóa lâu đời và trở thành biểu tượng của Hà Nội nghìn năm văn Hiến.
– Chùa Một Cột có khá nhiều tên gọi khác nhau như Diên Hựu Tự hoặc Liên Hoa Đài. Nét độc đáo trong kiến trúc ngôi chùa chính là một trong những yếu tố đưa nơi đây trở thành điểm tham quan hấp dẫn tại Hà Nội không kém cạnh Chùa Trấn Quốc Hà Nội.
– Giờ mở cửa: 7:00 – 18:00 (Chỉ được tham quan trong thời lượng 1-3 tiếng đồng hồ)
Giá vé tham khảo:
- Công dân Việt Nam: Miễn phí 100%
- Người nước ngoài: 25.000 VNĐ/lượt/người
Đến chùa Một Cột vào thời gian nào là lý tưởng?
– Vào bất cứ thời điểm nào trong năm bạn đều có thể tham quan chùa. Thế nhưng, để có thể tận hưởng được trọn vẹn vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa và tâm linh, các bạn nên đến tham quan chùa vào mùa hè. Đặc biệt là các ngày mùng 1 hoặc 15 âm lịch hàng tháng.
– Nếu tham quan vào thời điểm của mùa hè sẽ có sen mọc xanh mát, mùi thơm dịu nhẹ làm tôn lên vẻ đẹp của Liên Hoa Đài nằm trong hồ Linh Chiểu. Đến thăm vào những ngày này bạn sẽ được ngắm nhìn nét đẹp văn hóa tín ngưỡng tâm linh thờ cúng của người Việt nói riêng và văn hóa phương Đông nói chung và hòa mình vào dòng người tới dâng lễ. Từ đó cầu bình an cho mình và người thân.
Những cảnh quan kiến trúc nên khám phá ở chùa Một Cột:
Đến với Chùa Một Cột bạn nên tham quan những cảnh quan đặc biệt như:
Cổng Tam Quan:
Bước qua Cổng Tam Quan là một đền thờ phục vụ cho việc tụng kinh, thờ cúng của các tăng ni phật tử.
Liên Hoa Đài – Chùa Một Cột:
Đây là phần trung tâm của Chùa Một Cột và là công trình kiến trúc độc đáo nhất cần tham quan bao gồm hồ Linh Chiểu, Liên Hoa Đài, Bậc thang lên chính điện, Bàn thờ Quan Thế Âm Bồ Tát.
Trong quần thể kiến trúc ngôi chùa, thì Liên Hoa Đài là khu vực trung tâm chính. Với hình ảnh chùa Một Cột là biểu tượng đại diện cho toàn bộ khu vực Liên Hoa Đài. Diện tích ngôi chùa không quá rộng, chỉ khoảng 3x3m và được thiết kết xây dựng trên một trụ đá nằm ở giữa hồ sen. Hình ảnh này khiến người ta liên tưởng đến bông hoa sen đang chớm nở trên mặt hồ vô cùng ấn tượng. Bên trong Liên Hoa Đài là tượng Phật Bà Quan Thế Âm Bồ Tát được son vàng chói, để thể hiện sự tôn nghiêm.
Cây bồ đề:
Tính đến nay cây bồ đề đã được hơn 60 năm tuổi với cành lá xum xuê, xanh mát. Cây bồ đề là loài cây mang ý nghĩa Phật giáo và triết lý nhân sinh. Cây bồ đề được trồng trong khuôn viên Chùa Một Cột càng khiến cho không gian mang đậm chất lắng đọng, tâm linh.
Kinh nghiệm khi tham quan chùa Một Cột:
Chùa Một Cột là một danh thắng mà bạn không thể bỏ qua khi đặt chân đến thăm Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến. Có khá nhiều cách để bạn có thể đến chùa Một Cột, bạn có thể đi bằng ô tô, xe máy hoặc xe bus.
Đi xe bus: Một số tuyến xe bus hỗ trợ tới được chùa như xe tuyến số 09, 16, 22, 34, xuống tại điểm 18A Lê Hồng Phong rồi đi bộ vào.
Đi xe máy, taxi, ô tô riêng: Bạn đi đến đoạn đường cắt ngang Hùng Vương và Ông Ích Khiêm, bên cạnh chính là quần thể di tích chùa Một Cột. chói, để thể hiện sự tôn nghiêm.
Và có vài lưu ý khi chúng ta tham quan:
Để có hành trình khám phá chùa Một Cột thuận lợi, bạn cần lưu ý một vài thông tin quan trọng sau:
Vì là địa điểm du lịch tâm linh, nên bạn chú ý tới trang phục. Cần ăn mặc gọn gàng, lịch sự, không được mặc các bộ quần áo quá hở hang như:
- Quần đùi, áo sát nách, váy ngắn quá đầu gối,….
- Không bứt lá, bẻ cành tại chùa.
- Không được tổ chức buôn bán, các vấn đề mê tín dị đoan trong chùa.
- Tuyệt đối không được thả tiền vào hồ sen.
- Luôn vứt rác đúng nơi quy định.
- Chú ý thời gian chùa mở cửa để tới hành hương.
Chùa Một Cột Thủ Đức là địa điểm du lịch tâm linh được nhiều du khách yêu thích. Nơi đây thường được ví như “chùa Một Cột Hà Nội phiên bản Sài Gòn” bởi kiến trúc của cả hai có phần khá giống nhau.
Chùa Một Cột Thủ Đức – “Phiên bản” chùa Hà Nội giữa trời Nam
Chùa Nam Thiên Nhất Trụ còn được gọi bằng cái tên thân quen là chùa Một Cột Thủ Đức. Trong bài viết dưới đây, hãy khám phá xem nơi đây có lịch sử hình thành như thế nào và kiến trúc có gì đặc biệt nhé!
Giới thiệu về chùa Một Cột Thủ Đức – Nam Thiên Nhất Trụ
Địa chỉ chùa:
Địa chỉ: 100 Đặng Văn Bi, Bình Thọ, Thủ Đức, Hồ Chí Minh
Giờ mở cửa chùa Một Cột Thủ Đức: 08:00 – 18:00
Đường đi đến chùa:
Chùa Một Cột Thủ Đức nằm cách chợ Bến Thành khoảng 25 phút lái xe. Vì vậy, bạn có thể lựa chọn di chuyển bằng xe máy, hoặc phương tiện cá nhân đều rất thuận tiện. Tuy nhiên, nếu đang lưu trú tại Quận 1 thì du khách nên đi bằng ô tô hoặc taxi bởi quãng đường sẽ xa hơn. Hoặc bạn cũng có thể chọn di chuyển bằng xe buýt trên các tuyến 06 hoặc 56. Thời gian đi bằng xe buýt tuy lâu nhưng lại tiết kiệm được chi phí cũng như bạn không sợ bị lạc.
Lịch sử chùa Một Cột Thủ Đức:
Theo những tài liệu thuyết minh về chùa Một Cột Thủ Đức ghi chép lại, ngôi chùa đã được khởi công vào ngày 8 tháng 4 năm 1958 bởi Hòa thượng Thích Trí Dũng cùng với sự hỗ trợ của một Phật tử Đỗ Thị Vinh. Năm 1977, chùa Một Cột ở Thủ Đức đã hoàn thành sau gần 20 năm xây dựng và lấy tên là Nam Thiên Nhất Trụ như hiện nay.
Kiến trúc tại đây được mô phỏng theo bản gốc ở Hà Nội. Tất cả các chi tiết rui kèo, xuyên, mái ngói cho đến những đường nét hoa văn bài trí cũng như cách bố trí thờ phụng đều giống hệt bản chính.
Tuy nhiên, thay vì dùng gỗ lim như phiên bản Hà Nội thì chùa Một Cột Thủ Đức lại sử dụng bê tông cốt thép là vật liệu chính. Nhưng không vì thế mà chùa mất đi vẻ đẹp tự nhiên, đặc trưng của kiến trúc hệ phái Bắc Tông.
Nhìn từ xa, du khách sẽ thấy chùa Nam Thiên Nhất Trụ mang hình dáng như một búp sen lớn vươn lên giữa lòng hồ Long Nhãn. Xung quanh chùa 1 Cột Thủ Đức còn được trồng rất nhiều hoa sen và có thả cá nên khung cảnh tại đây cực kỳ thơ mộng và lãng mạn.
Sự độc đáo trong kiến trúc chùa Một Cột Thủ Đức:
Mang đậm nét kiến trúc của chùa Một Cột Hà Nội:
Với những chi tiết, hoa văn mang đậm nét Á Đông cùng kiến trúc độc lạ đẹp tựa hoa sen, ngôi chùa này đã khiến biết bao du khách phải ghé tới để chiêm ngưỡng tận mắt.
Bên cạnh đó, các pho tượng lớn như: tượng đức Phật Di-đà, đức Phật Thích-ca, đức Phật Di-lặc, tượng Bồ-tát Quan Âm… nằm bên trong chùa Một Cột lại càng khiến không gian nơi đây trở nên đặc sắc hơn. Hơn nữa, khuôn viên chùa có rất nhiều cây xanh cổ thụ với tuổi đời lên tới hàng trăm năm, giúp tỏa bóng mát và đem lại không khí mát mẻ, trong lành đến cho du khách.
Có thể nói rằng, sự hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc tại chùa Một Cột Thủ Đức chính là yếu tố giúp nơi đây nhận được nhiều tình cảm từ các du khách trên mọi miền Tổ Quốc.
Điểm nhấn riêng của chùa ở Thủ Đức:
Ngoài kiến trúc đặc sắc, chùa Nam Thiên Nhất Trụ còn gây ấn tượng với các du khách bằng cách bày trí cũng như những pho tượng đặc biệt được đặt trong khuôn viên.
- Phía sau chùa Một Cột là chánh diện tôn nghiêm với kết cấu ba gian, gian giữa thờ Đức Thích Ca Mâu Ni Phật, hai gian bên thờ Đức Quán Thế Âm Bồ Tát và Đức Địa Tạng Bồ Tát.
- Sau chánh điện là nơi thờ Hòa thượng Thích Trí Dũng và có thêm là bảo tháp Nam Thiên. Đây được xem là cách bày trí đậm nét miền Bắc.
- Bên cạnh không gian bên trong thờ phụng uy nghiêm, khi đến chùa, mọi người còn được chiêm ngưỡng bức tượng Đức Địa Tạng Bồ Tát đúc bằng 61kg kim loại quý được đặt rất hoành tráng trong khuôn viên, tượng Phật A Di Đà đồ sộ và cả tượng Phật Thích Ca ngồi thiền dưới cội bồ đề cũng cực kỳ ấn tượng.
Mặc dù sau khi xây dựng xong, chùa đã trải qua nhiều lần tu sửa, cải tạo nhưng những giá trị văn hóa cũng như kiến trúc ban đầu vẫn được giữ lại vẹn nguyên cho tới nay. Vì vậy, khi có dịp du lịch Sài Gòn, ngoài tham quan các địa điểm nổi tiếng như chùa Bửu Long, phố Tây Bùi Viện, nhà thờ Đức Bà, chợ Bến Thành, phố đi bộ Nguyễn Huệ, Dinh Độc Lập,… thì du khách cũng đừng quên ghé qua chùa Một Cột Thủ Đức nhé!
Tổng hợp các nguồn tin khác nhau.
